Hallo Jouwert, hoe is het met je kerel? Ik stond pardoes aan je graf zonder het te beseffen. Hoe vreemd is het, ik had nog nooit van je gehoord! Mag ik je zeggen? Jullie, jij en vrouw liggen er mooi bij, zo bij dit kerkje en klokkenstoel.
Toch vreemd dat alle andere elders liggen of liggen jullie en tikje buitengraads? Nu ben ik eens te raden gegaan en er valt mij op dat je anders was, net wat anders tegen de zaken aan keek in het leven. Ik hoor van humor, welke dan weer verkeerd begrepen werd. Dat je wat moeite hebt een gewoon compliment te geven. Maar je bedoelde het goed denk ik, geen houding kunnen geven. Er dan maar eentje aannemen maar van binnen heel goed weten hoe het zit. Ze hadden geen idee, hoe je steeds afscheid mee maakte, je moeilijk kon hechten. Je steeds onder druk gezet werd. In wezen was je een goed mens, het beste met iedereen voor. Alleen je uitdrukken, tja dat blijft lastig. Zodra er een beetje drank in ging, tja dan ging het makkelijker. Hoe is het ook alweer? Dronken mensen spreken de waarheid, dat gaat dan hard tegen hard.
Je observeert het totaal, vormt geen mening want het komt helemaal niet in je op. Heb ik gelijk of niet? Jammer dat ik het je nu niet zelf kan vragen, had ik je dan misschien wel begrepen. Ik begrijp heel goed het een beetje anders willen doen. Was het echt een keuze of werd je geholpen?
Mijn lezers begrijpen er geen snars van! Ik ook niet beste Oom. Wie ik ook vroeg, de antwoorden waren steeds afwijkend. De een roemde uw humor, de ander uw introvert zijn en weer een ander melde mij “hij was een beetje vreemd” en als er drank in het spel was, dan moest je geen ruzie met je krijgen.
Wat voor een karakter schets heb ik dan? Je bent geboren in Losser, 14 sept 1911 en was het 3de kind van de 15. Je moeder moest nog veel leren en wat zorgen was. Je vader die zocht zijn nieuwe weg. Hij was al wees, zou hij moeite hebben gehad met al de mondjes die na u kwamen? U wist wel beter. Toen uw vader overleed, nadat je al zusje en broers hebt weg gebracht kan je verdriet nog opbrengen of keek je toe en wist je van binnen geen raad. Je vader, je keek naar hem op, vast besloten het anders te willen doen.
Wat je kon is werken, heel hard. Je starte zelfs een onderneming met je broer Johannes. Er doet zich een verhaal de ronde over de centen die anders gebruikt zijn, over verzekeringen bij de ander waardoor je misschien dacht, dan kan ik mooi mijn huis bouwen. De handen in de grond.
Je vond liefde of vond ze de hare? Trijn of Trien was heel anders dan jij, oppostit atracts. Misschien was het leuk voor die ene nacht, maar de gouden regels was, als je een meisje zwanger maakt, moet je trouwen. Wat je ook deed. Je wilde wel kinderen en hun een liefdevol thuis bieden. Maar had je de kans gehad dit zo te leren in je kindertijd? Op je elfde moest je al meewerken de monden te voeren in het gezin. Persoonlijke ontwikkeling kwam op de tweede plaats. Tja dat je hierdoor botste met een aantal van je broers en zussen voelt hier uit voort.
Je kreeg één zoon, Auke. Je vrouw wilde er niet meer, zegt men. Toen je kinderen moest opvangen van je broer, deden jullie dat. Jullie bodem hen een goede basis. Toen de situatie verbeterde bij je broers, wilde jullie de kinderen eigenlijk houden. Dat wat natuurlijk niet ging. Voogdij zaken hebben altijd een rol gespeeld, ook toen deze niet toegewezen werd aan jullie, maar een andere broer. Het heeft verhoudingen op scherp gezet.
Helaas, uw moeder trok steeds, Beppe had altijd nood. Je vestzak was steeds leeg. Je vrouw heeft toen met haar familie de keuze gemaakt, ruimte ertussen en dat het moest stoppen. Zo kon je geen toekomst bouwen.
Dat is wat je deed, werken aan je toekomst. Samen met je vrouw en kind. Hierdoor werd je een soort buitenbeentje en omdat het jullie lukte, kregen jullie ook de welverdiende betere toekomst.
Met geleend geld en steun van schoonouders en uiteindelijk een huis gekocht met een stuk land aan de buitenweg met koeien en varkens en je deed melkrijden erbij voor de extra verdiensten. Soms begon het werken al om 4 uur s’nachts.
Maar alles heeft een keerzijde. Eigenlijk altijd vast tussen twee vuren, de Hoekstra’s en de Slagters. Drank had je nodig om te blijven staan. Hoewel tante Trijntje lid was van de blauwe knoop (af en toe een drankje), begreep ze de verhoudingen. Ze zorgde dat het goed kwam en was haar tijd ook vooruit. Ze was daarin ook echt anders.
Ik heb dit stuk niet kunnen schrijven zonder hulp van je kleinzoon. Hoe trots je op hen moet zijn geweest, op de weinige foto’s zie ik dat ook in uw ogen.
Ik vroeg ook om een beschrijving van tante. Welke ik graag hieronder vermeld. Het beeld is voor mij nu compleet.
Jouwert:
“Oma was haar tijd vooruit niet alleen op kledinggebied maar ook zoals zij in het leven stond en waar ze zich mee bezig hield. Ze was goed onderlegd in woord en geschrift en hielp mij vaak met rekenen. Ze deed de doekhouding (opa had hier geen kaas van gegeten) vulde de belasting papieren in en deed het hele financiële plaatje. Verder had ze een functie als secretaresse bij de platteland vrouwen afdeling Friesland waaronder ze veel moest reizen om vergaderingen bij te wonen in het land en hiervan verslag te maken. Oma had de touwtjes in handen en zorgde voor opa dat alles hapklare brokken werden. Mede door het harde werken van opa en en pientere beleid van oma hadden ze het goed. Begin jaren zestig was er dan ook al een auto, tv, eigen woning. Opa kon het rijbewijs niet halen dus oma reed altijd, opa ging op de solex. Opa had op zijn manier ook een vinger in de pap maar dit pakte vaak niet goed uit, oma probeerde dan weer de zaak glad te strijken wat dan vaak niet lukte. Het was helemaal niks voor haar al dat geharrewar in de familie en ook niet van haar niveau.”
Tja, daar sta je dan, ook op afstand, net zoals mijn vader. Mijn conclusie is een hart werkende man, gesteund door een dijk van een vrouw en schoonfamilie. Zo kon je blijven staan.
Dag Jouwert, ik moet maar weer eens gaan. Er valt natuurlijk nog veel meer te vertellen en te ontdekken, maar voor nu heb ik een mooi beeld bij een oom die ik nooit gekend heb.
Walt's Hoekje 